Opinion: AI Art ?

จริงๆ entry นี้ไม่ได้กะจะเขียนอะไรยาวมากมาย แค่ว่าเราไปเจอดราม่าเกี่ยวกับงานภาพที่เกิดจากการใช้ AI ซึ่งส่วนตัวเราขอไม่ไปวิจารณ์กับงานนั้น เพราะเราไม่แน่ใจว่าจริงๆผู้จัดทำเขาใช้กระบวนการแบบไหนในการสร้างสรรค์บ้าง เลยไม่อยากรีบไปตัดสิน

เราจะพูดถึงความเห็นของเราแค่ว่างานภาพที่สร้างจาก AI มันสมควรถูกนับว่าเป็นศิลปะ ถ้าถามเราส่วนตัวเราว่าการสร้างงานภาพด้วย AI ในทุกวันนี้ มันยังเป็นลักษณะที่เรา Prompt บางอย่าง ซึ่งในบางเครื่องมืออาจจะมีให้ตั้งค่าอะไรบ้าง แต่ส่วนตัวเราก็ยังคิดว่ามันยังต่างงานภาพที่สร้างจากการวาด การถ่ายภาพ หรือแม้แต่การเขียนโค้ดโดยใช้ Graphics Library ตรงที่ว่าไอที่เรายกมาข้างต้น เราสามารถควบคุมรายละเอียดของงานที่ออกมาได้ เราวาดเรารู้ว่าจะลงน้ำหนักเส้น แล้วให้มันออกมาเป็นเส้นอย่างไร หรือ การถ่ายภาพเรายังพอมองเห็นจากหน้ากล้องว่าภาพมันจะออกมาเป็นองค์ประกอบแบบใด หรือแม้แต่การโค้ดที่เรายังพอกำหนดสี และ จุดพิกัดที่จะให้ภาพมันแสดง

แต่งานภาพที่ถูกสร้างจาก AI เรารู้สึกว่าเรายังไปกำหนดในแบบระดับรายละเอียดไม่ได้ สิ่งที่เราพอทำได้การระบุสิ่งที่เราอยากให้ภาพออกมาแบบคร่าวๆ เราอาจจะมีการ prompt รายละเอียดบางอย่างเข้าไป แต่สุดท้ายมันก็ยังยากที่จะไปกำหนดถึงขนาดว่าให้ค่าสีตรงจุดนี้ออกมาเป็นแบบนี้ สุดท้ายมันเลยเป็นเหมือนบรีฟงานให้ AI แล้วตัวโมเดลมันก็จะประมวลบรีฟที่เราให้มาเป็นภาพอีกที (ผ่านกระบวนการทางคณิตศาสตร์, สถิติ, วิทยาการคอมพิวเตอร์ ที่ถ้าเราอยากเข้าใจมากขึ้นก็ไม่รู้ว่าจะต้องไปงัดกับเปเปอร์วิจัยกี่ฉบับ) เราเลยเห็นด้วยกับความเห็นหลายคนที่บอกว่างานภาพจาก AI ทุกวันนี้ มันเหมือนเราไปจ้างคนอื่นวาดภาพให้ ไม่ได้เหมือนการที่เราไปวาดภาพเองสักทีเดียว

ถึงจะพูดแบบนั้น แต่ผมก็ยังไม่กล้าที่จะบอกว่างานภาพที่สร้างจาก AI เป็นงานศิลปะหรือไม่ซะทีเดียว เพราะเอาจริงแค่มาตรฐานว่าอะไรคือศิลปะ มันก็ตีความไปได้ร้อยแปด แล้วเอาจริงๆมันก็มีหลายงานที่เอา Generative AI มาใช้แบบไม่ได้ตรงไปตรงมา สุดท้ายก็ขึ้นอยู่กับกึ๋นของผู้สร้างสรรค์งานเหล่านั้นอีกทีหรือเปล่า ?

ไม่รวมถึงเรื่องของประเด็นเรื่องการนำรูปภาพที่สร้างสรรค์ด้วยมนุษย์มาใช้ในการเทรน ซึ่งก็มีการถกเถียงอีกมากมาย (ผมยังไม่ค่อยอยากไปยุ่งตรงนี้เยอะ เพราะมันมีรายละเอียดอยู่ประมาณนึง) ซึ่งมันก็จะลากยาวไปถึงปัญหาของคนทำงานด้านนี้หลายคนที่เริ่มต้นฝึกปรือตัวเองมาอย่างยาวนาน จนมารู้ว่าสุดท้ายต้องมาเจอกับปัญหาอย่างการกดราคา งานที่ไม่ถูกเห็นค่า ไม่แปลกใจที่หลายคนจะมองว่า AI ที่มาทำงานแบบพวกเขามันมาเร็วเกินไป เจอกับปัญหามามากมาย แล้วเรายังต้องเจอกับอะไรแบบนี้อีกเหรอ ? เลยไม่ค่อยแปลกใจเท่าไหร่ที่กระแสการต่อต้านงานภาพจาก AI มันถึงค่อนข้างรุนแรง

จริงๆเรามาพ่นความเห็นส่วนตัวเราทิ้งไว้แค่นี้แหละ เหมือนเป็นบันทึกความคิดว่า ณ วันที่เราเหยียบขาทั้งสองข้างในฝั่งวงการศิลปะ และ วงการเทค แต่เป็นการเหยียบที่ยังไม่หยั่งลึกมากพอสักข้าง เรามีความคิดกับประเด็นอย่างไร เราหวังว่าในอนาคตข้างหน้า ถ้าเราได้รับรู้อะไรมามากกว่านี้อีก เราอาจจะมีมุมมองต่อเรื่องนี้ที่กว้างขึ้น ลึกขึ้น